زنان باردار بايد همانند ديگر زمان‌ها سعي مي‌كنند مسئوليت‌هاي خود را انجام دهند و به عبارتي نمي‌توان آن‌ها را از هر كاري منع كرد و درخواست استراحت مطلق از آن‌ها داشت. چراكه ضمن اينكه انجام كارهاي خانه بخشي از مسئوليت‌هاي بانوان است؛ مي‌تواند زنان باردار را از مشغوليت‌هاي ذهني كه دارند نيز دور كند. فقط نكته‌اي كه بانوان باردار در حين انجام كارهاي خانه بايد به آن توجه داشته باشند، اين است كه دقت بيشتري در انتخاب مواد شوينده داشته باشند.

در جواب تاثير مواد شيميايي در بارداري چيست مي‌توان گفت اغلب شوينده‌هايي كه در تميزكاري خانه از آن‌ها استفاده مي‌شود، داراي گازهاي سمي هستند كه سلامتي مادر باردار و جنين را تهديد مي‌كنند. به همين دليل پزشكان استفاده از جرم گير، گازپاك‌كن، لوله بازكن، كف‌شوي، خوشبوكننده هوا، الكل و … را در دوران باردار غيرايمن مي‌دانند.

از خطرناك‌ترين اقداماتي كه زنان باردار مي‌توانند انجام دهند، تركيب دو ماده شوينده همچون وايتكس و جوهر ليمو مي‌باشد. چراكه در اثر تركيب اين دو ماده گازي آزاد مي‌شود كه خيلي خطرناك است و داراي عوارض جبران ناپذيري براي مادر و جنين مي‌باشد.

بنابراين توصيه مي‌شود در دوران بارداري از مواد شوينده شيميايي استفاده نكنيد تا دچار عوارض آن نشويد. حتي اگر همسرتان براي تميز كاري خانه از مواد شوينده استفاده مي‌كند بهتر است شما در آن محل نباشيد و در هواي سالم نفس بكشيد.

عوارض استفاده از مواد شيميايي در بارداري

همان‌طور كه اشاره كرديم قرار گرفتن مادر باردار در برابر مواد شيميايي، داراي عوارض بسياري براي سلامتي او و فرزندش مي‌باشد. در ادامه به عوارض قرار گرفتن مادر باردار در معرض مواد شيمايي پرداخته‌ايم.

1️⃣ تاثير مواد شيميايي در بارداري | كاهش اكسيژن رساني به جنين

اگر مادر در معرض مواد شيميايي قرار بگيرد، گازهاي سمي از طريق تنفس وارد ريه‌هاي او مي‌شود. تورم و التهاب ريوي مادر در تنفس و اكسيژن رساني به جنين نيز اختلال ايجاد مي‌كند. كمبود اكسيژن براي جنين بسيار خطر آفرين است و مي‌تواند عوارض جبران‌ ناپذيري را در پي داشته باشد.

در توضيحي ساده‌تر وقتي مادر از مواد شوينده استفاده مي‌كند، گاز حاصل از مواد شيميايي وارد ريه‌هاي او مي‌شود. ممكن است در اثر ورود اين گازهاي سمي به ريه مادر، لحظاتي اكسيژن به او نرسد. با كم شدن اكسيژن در خون مادر، جنين نيز اكسيژن كافي دريافت نخواهد كرد.

در صورتي كه اكسيژن كافي به جنين نرسد، رشد سلول‌هاي مغز جنين دچار مشكل مي‌شود و مي‌تواند تاثيرات منفي بر روي رشد ذهن و هوش او داشته باشد.

2️⃣ تاثير مواد شيميايي در بارداري | ايجاد مشكلات ريوي در مادر

زماني كه بانوان باردار از مواد شوينده استفاده مي‌كنند بخار حاصل از آن‌ها وارد ريه‌هايشان مي‌شود. بخار حاصل از مواد شوينده سبب درگير شدن مخاط و مسيرهاي تنفسي‌شان مي‌گردد.

در چنين حالتي ممكن است مادر باردار علائمي همچون حالت تهوع، تنگي نفس، سرفه و … را تجربه كند. علائم جدي ناشي از مسموميت با گاز مواد شوينده شامل خلط گلو، ناراحتي‌ها و التهاب ريوي و تب و لرز مي‌باشد.

بنابراين از تاثير مواد شيميايي در بارداري همچون جرم گير مي‌توان به ايجاد حالتي مشابه به آسم در مادران باردار اشاره كرد.

3️⃣ تاثير مواد شيميايي در بارداري | ايجاد مشكلات پوستي در مادر

برخي از شوينده‌ها همچون مايع ظرفشويي، مشكلات تنفسي را ايجاد نمي‌كند اما داراي تاثيرات منفي بر روي پوست مادران باردار مي‌باشد.

پوست دست همواره در برابر آسيب ناشي از مواد شوينده قرار دارد اما از آنجايي كه پوست طي دوران بارداري حساس‌تر و آسيب‌پذيرتر مي‌شود، بيش از گذشته احتمال دارد در اثر قرار گرفتن در برابر مواد شوينده دچار آسيب شود. بنابراين توصيه مي‌شود براي استفاده از مواد شوينده حتما از دستكش استفاده كنيد.

استفاده از كدام مواد شيميايي و شوينده در بارداري ممنوع است؟

توضيحاتي ارائه كرديم مبني بر اينكه بهتر است بانوان باردار براي جلوگيري از بروز عوارض ناشي از مواد شيمايي موجود در مواد شوينده از آن‌ها استفاده نكنند. دليل اين موضوع اين است كه تقريبا تمامي مواد شوينده داراي تركيباتي مي‌باشند كه براي سلامتي مادر و جنين خطرناك هستند. در ادامه به مهم‌ترين مواد شيميايي موجود در اين مواد شوينده اشاره كرده‌ايم:

❌ تاثير مواد شيميايي در بارداري | تريكلوزان

تريكلوزان در محصولات پاك كننده‌اي وجود دارد كه داراي خاصيت آنتي باكتريال است. توصيه مي‌شود در زمان خريد شوينده‌هاي خانگي و صابون‌ها در نظر داشته باشيد كه حاوي اين تركيب نباشد چراكه استشمام آن به وسيله مادر سبب مي‌شود كه در يكي از غددهاي درون ريز اختلال ايجاد شده و بر روي رشد جسمي كودك تاثيرات منفي داشته باشد.

❌ تاثير مواد شيميايي در بارداري |  فتالات

براي بهبود بوي تمامي پاك كننده‌ها و اسپري‌ها از تركيبي به نام فتالات استفاده مي‌شود. استشمام اين ماده شيميايي توسط مادر سبب تداخل هورمون‌هاي بدن مي‌گردد و بر اساس تحقيقات صورت گرفته شده مي‌تواند نقايصي را در دستگاه تناسلي كودك ايجاد كند.

❌ تاثير مواد شيميايي در بارداري | پارابن

مي‌توان گفت تمام محصولات شوينده داراي پارابن هستند. هر چند ورود پارابن به بدن تقريبا كم خطر مي‌باشد اما پس از ورود رفتاري مشابه با هورمون استروژن دارد و بهتر است در زمان بارداري استفاده نشود.

❌ تاثير مواد شيميايي در بارداري | گليكول اترها

به منظور افزايش پاك كنندگي در تميز كننده‌هاي شيشه و اجاق‌گازها در آن‌ها از تركيبي به نام گليكول اترها استفاده مي‌گردد. اين ماده شيمايي ضمن اينكه داراي تاثيرات منفي بر روي باروري انسان است، داراي تاثيرات سوء بر روي رشد شناختي جنين نيز مي‌باشد.

❌ ذرات معلق در هوا

برخي مواد شوينده كه به صورت اسپري مورد استفاده قرار مي‌گيرند، بيشتر مواد شيميايي را وارد هوا مي‌كنند. از مضرات اين نوع از مواد شوينده‌ اين است كه ذرات معلق از طريق هوا جابه‌جا مي‌شوند و حتي اگر شما در اتاق ديگري باشيد به شما مي‌رسند و وارد دستگاه تنفسي‌تان مي‌گردند. توصيه مي‌شود استفاده از مواد شوينده كه استفاده از آن به صورت اسپري كردن است را به حداقل برسانيد.

جايگزين هاي مناسب مواد شيميايي و شوينده در بارداري

اگر با وجود آگاهي از تاثير مواد شيميايي در بارداري مي‌خواهيد پاكيزگي و نظافت خانه را در دوران بارداري نيز رعايت كنيد، مي‌توانيد به جاي استفاده از مواد شوينده كه داراي تاثيرات منفي براي شما و جنين‌تان مي‌باشد از راهكارهاي زير استفاده كنيد:

• سركه و آب را داخل يك بطري با يكديگر مخلوط كنيد و از آن براي تميز كردن سطوح و پنجره‌ها استفاده نماييد.
• تركيب جوش شيرين با آب نيز محلول خوبي به جاي انواع سفيدكننده ها است.
• براي ساختن يك محلول سفيد كننده، جوش شيرين و آب را با يكديگر تركيب نماييد و براي تميز كاري اجاق‌گاز، وان و سنگ توالت از آن استفاده كنيد.
• براي اينكه اطمينان داشته باشيد مواد شوينده‌اي كه خريداري كرده‌ايد، براي شما و جنين‌تان ضرري ندارد سعي كنيد از محصولاتي كه به عنوان مواد شوينده سبز و سازگار با محيط زيست توليد مي‌شوند، استفاده نماييد.
• در صورتي كه مجبور به استفاده از مواد شوينده و سفيد كننده همچون وايتكس مي‌باشيد، سعي كنيد آن را به نسبت يك به ده با آب مخلوط كنيد.
• در زمان استفاده از مواد شوينده حاوي مواد شيميايي، هواكش را روشن كرده و مسير عبور هوا را باز كنيد.
• بهتر است همواره از ماسك و دستكش در حين تميز كاري با مواد شوينده شيمايي استفاده نماييد و ترجيحا لباس آستين بلند بپوشيد تا پوستتان دچار آسيب نشود.

نكته بسيار مهمي كه لازم است در ارتباط با تاثير مواد شيميايي در بارداري اشاره كنيم اين است كه هيچ گاه دو ماده شوينده را با يكديگر تركيب نكنيد و اگر ملزم به استفاده از مواد شوينده حاوي مواد شيمايي مي‌باشيد آن‌ها را رقيق كنيد.

سخن آخر

اگر از آن دسته خانم هايي هستيد كه براي تميزي از مواد شوينده بسيار قوي استفاده مي‌كنند؛ بهتر است در دوران بارداري كمي از اين حساسيت هاي خود بكاهيد. سلامت شما و جنين تان بيش از هر چيز ديگري اهميت دارد. پس از انواع مواد شيميايي و شوينده دوري كنيد.

به خصوص آن هايي كه داراي تركيبات صنعتي هستند. و اگر شغل شما ايجاب مي‌كرد كه از اين دست مواد استفاده كنيد، توصيه مي كنيم در دوران بارداري تا حد امكان شرايط شغلي تان را عوض كنيد. براي مثال از صاحب كار خود بخواهيد كه در اين بازه به شما بخش هاي ديگر را محول كند.

طبق مطالعات مختلف تاثير مواد شيميايي در بارداري بر روي جنين نمايان مي شود. شما بعد از زايمان و حتي گاه در سال هاي بعد متوجه آثار آن خواهيد شد. تاثير مواد شيميايي در بارداري به قدري خطرناك و مهم است كه متخصص برخي از آن ها را ممنوع كرده‌اند.